Jedną ze szczególnie sprytnych form windykacji należności od przedsiębiorców do 1 stycznia 2016 r. było złożenie przeciwko dłużnikowi wniosku o upadłość jego przedsiębiorstwa. Pomysł polegał na tym, że przedsiębiorca, który miał przejściowe kłopoty z płynnością finansową w firmie, a przez to spełniał przesłanki upadłościowe, dostawał motywacyjnego kopa do natychmiastowego spłacenia swojego wierzyciela. Wierzyciel nie musiał czekać na uprawomocnianie wyroku sądowego, nie musiał przeprowadzać postępowania egzekucyjnego, dostawał całą należność w dużo krótszym okresie czasu.
Dłużnik przeciwko, któremu złożono wniosek o upadłość miał w zasadzie jedyną możliwość obrony przed upadłością, a mianowicie spłacenie wierzyciela, który zainicjował wniosek tak, aby odpadła mu legitymacja czynna do popierania wniosku. Zaspokojony w ten sposób wierzyciel musiał cofnąć wniosek o upadłość swojego dłużnika, a Sąd zobowiązany był sprawę umorzyć. Strony natomiast mogły zapomnieć o całym tym nieprzyjemnym incydencie w ich współpracy.
Nowelizacja prawa upadłościowego, która weszła w życie 1 stycznia 2016 r. zatrzymała procedurę – wniosku o upadłość przedsiębiorcy kierowanego przez wierzyciela jako straszak na dłużnika.
Po pierwsze, zmieniły się koszty złożenia wniosku o upadłość przedsiębiorcy. Oprócz opłaty stałej – tysiąc złotych – doszedł obowiązkowy koszt zaliczki na poczet wydatków w postępowaniu o ogłoszenie upadłości, który od 1 stycznia 2018 r. wynosi 4509,57 zł, czyli przy wierzytelnościach poniżej 100.000,00 zł koszty te będą wyższe od tradycyjnego postępowania o zapłatę.
Po drugie, zmiana w funkcjonowaniu nowego prawa upadłościowego polega na tym, że gdy wierzyciel dłużnika złoży wniosek o ogłoszenie upadłości, a następnie będzie chciał taki wniosek cofnąć na skutek zaspokojenia wierzytelności, to zgodnie z art. 29 a ust.2 Prawa upadłościowego to Sąd może uznać cofnięcie wniosku o ogłoszenie upadłości za niedopuszczalne, jeżeli prowadziłoby to do pokrzywdzenia innych wierzycieli. Zatem wierzyciel / wnioskodawca nie jest już gospodarzem postępowania i po uzyskaniu swojego celu nie będzie mógł odwrócić skutków płynących ze swojego wniosku, zatem dłużnik też nie będzie zmotywowany do zaspokojenia właśnie tego wierzyciela, który był wnioskodawcą.
Po trzecie, złożenie wniosku o upadłość może również nie przyczynić się do odzyskania należności wierzyciela w sytuacji, gdy między dłużnikiem a wierzycielem istnieje spór co do dochodzonych należności, a spór ten powstał jeszcze przed złożeniem wniosku o upadłość. Udowodnienie przez dłużnika, że wierzytelność ma w całości charakter sporny nie jest skomplikowane wtedy, gdy dłużnik nie zachowuje się w sposób bierny względem wierzyciela np. w odpowiedzi na wezwanie do zapłaty wskazuje dlaczego się nie zgadza na dochodzoną kwotę, lub wykaże, że odsyłał faktury kosztowe bez ich zaksięgowania z odpowiednim komentarzem do ich wystawcy. Jeżeli dłużnik wykaże, że wierzytelności mają w całości charakter sporny i spór ten prowadzony jest w okresie przed złożeniem wniosku, to Sąd taki wniosek oddali. W takiej sytuacji wierzyciel zamiast prowadzić postępowanie w sprawie o zapłatę traci czas na rozstrzygnięcie Sądu Upadłościowego, co wydłuży okres dochodzenia należności i zwiększy koszty ich dochodzenia.
Po czwarte, gdyby celem wierzyciela byłoby poza odzyskaniem należności stworzenie niekorzystnego klimatu gospodarczego w otoczeniu biznesowym przedsiębiorcy poprzez przyczepienie mu łatki upadłego, to taki wierzyciel musi liczyć się z konsekwencjami swojego działania określonymi w art. 34 ust 1 Prawa upadłościowego tj. obciążenia go kosztami postępowania i nakazania złożenia publicznego oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Co więcej, gdy Sąd oddali wniosek wierzyciela o ogłoszenie upadłości jako złożony w złej wierze, dłużnikowi, a także osobie trzeciej przysługuje przeciwko wierzycielowi roszczenie o naprawienie szkody.
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 28.02.2003 r. – Prawo upadłościowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 2344)
autor: Radca Prawny Zofia Gałązka / Grupa Prawna Togatus
Źródło: http://www.prawo.egospodarka.pl/147554,Wniosek-o-upadlosc-nie-zastapi-windykacji,1,82,1.html
