Odziedziczenie spadku nie zawsze oznacza wielkie pieniądze. Także i w tym wypadku powinno się zachować ostrożność i podjąć decyzję dopiero po dokładnej analizie prawnej naszej sytuacji.
Jak bowiem wynika z art. 922 kodeksu cywilnego z chwilą śmierci na spadkobiercę lub spadkobierców przechodzą zarówna prawa, jak i obowiązki zmarłego. Inaczej mówiąc, zarówno aktywa, jak i pasywa. Pasywa to nic innego jak długi spadkodawcy.
Jeśli zatem ktoś z naszych bliskich, po których dziedziczymy, zmarł, powinniśmy zacząć od analizy tego co wiemy o sytuacji majątkowej zmarłego.
Przyjęcie lub odrzucenie spadku
Zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego mamy 6 miesięcy na podjęcie decyzji czy spadek chcemy czy też nie, co w języku prawniczym nazywa się przyjęciem lub odrzuceniem spadku.
Możliwości postępowania są trzy:
- Przyjęcie spadku bez ograniczeń, zwane przyjęciem spadku wprost,
- Przyjęcie spadku z ograniczeniami, zwane przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza,
- Odrzucenie spadku.
Pierwsze rozwiązań jest zasadne, gdy wiemy, że sytuacja finansowa zmarłego spadkodawcy była dobra, długów nie ma bądź są niewielkie.
Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza oznacza, że nasza odpowiedzialność jako spadkobiercy za ewentualne długi spadkowe będzie ograniczona tylko do wartości ustalonego w wykazie inwentarza albo spisie inwentarza stanu czynnego spadku czyli aktywów. Często jednak spadkobiercy nie zdają sobie sprawy z tego, że jest to jedynie ograniczenie wartościowe, niejako matematycznie, a nie przedmiotowe. Inaczej mówiąc, przyjmując spadek z dobrodziejstwem inwentarza odpowiadamy za ewentualne długi spadkowe całym swym majątkiem (a więc także tym czym sami dysponowaliśmy, zanim odziedziczyliśmy spadek), z ograniczeniem do wysokości tego co było w spadku.
Przykładowo, osoba będąca właścicielem mieszkania o wartości 200.000 zł oraz uzyskująca wynagrodzenie za pracę w wysokości 5.000 zł netto miesięcznie, odziedziczyła po rodzicach dom o wartości 350.000 zł. W spadku były jednak długi z tytułu pozostałego do spłaty kredytu hipotecznego w wysokości 100.000 zł. Wartość aktywów w spadku przewyższa wartość długów, a więc warto ten spadek przyjąć. Bank jako wierzyciel ma prawo kierować ewentualną egzekucję (w razie braku dobrowolnej spłaty długu) nie tylko do tego co było w spadku czyli domu, lecz może skierować egzekucję do wszystkich składników majątku spadkobiercy, a więc także do posiadanego mieszkania, czy wynagrodzenia za pracę.
Jeśli zaś z analizy sytuacji finansowej zmarłego wynika, że posiadał on znaczne długi i długi te przewyższają wartość aktywów w spadku, należy rozważyć przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza, czego skutkiem będzie spłacenie długów do wartości aktywów w spadku lub odrzucenie spadku.
Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza mimo długów spadkowych znacznie przewyższających wartość aktywów spadku może być zasadne, jeśli w skład spadku wchodzi nieruchomość, którą chcemy zatrzymać. Będziemy musieli spłacić bowiem długi spadkowe tylko do wysokości wartości tej nieruchomości.
Adwokat, Marta Orlikowska
Tekst ukazał się na łamach magazynu “Forbes”
Potrzebujesz porady? Umów się na spotkanie: +48 89 527 71 04
Poznaj koszty pomocy prawnej – cennik
Skorzystaj z porady prawnej online
