Cel danej transakcji polegający na osiągnięciu korzyści podatkowej nie będzie już główną podstawą zastosowania klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania. Urzędnicy zastosują klauzulę już w sytuacji, gdy pomimo występowania powodów biznesowych dana czynność przyniesie również istotną korzyść podatkową.
Klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania została zmodyfikowana w kierunku możliwości jeszcze bardziej restrykcyjnego jej stosowania. Klauzula generalna, która obowiązuje w przepisach ma pełni
funkcję prewencyjną, tzn. ma ograniczać unikanie opodatkowania, gdy czynność dokonana jest przede wszystkim w celu osiągnięcia korzyści podatkowej.
Cel biznesowy nie ochroni przed fiskusem
Po wprowadzonych zmianach w przepisach Ordynacji podatkowej od 2019 roku, klauzula może zostać zastosowana już w sytuacji, gdy pomimo kierowania się celami biznesowymi dana czynność skutkować będzie również istotną korzyścią podatkową. Wówczas daną czynność fiskus może uznać za dokonywaną głównie po to, by osiągnąć korzyść podatkową, niezależnie od jej uzasadnienia ekonomicznego. Od początku nowego roku zawarta w art. 119a Ordynacji podatkowej klauzula będzie brzmiała: czynność nie skutkuje osiągnięciem korzyści podatkowej, jeżeli osiągnięcie tej korzyści, sprzecznej w danych okolicznościach z przedmiotem lub celem ustawy podatkowej lub jej przepisu, było głównym lub jednym z głównych celów jej dokonania, a sposób działania był sztuczny (unikanie opodatkowania).
Jeżeli korzyść podatkowa zostanie osiągnięta w rezultacie dokonania tej czynności, w wyniku zastosowania przepisu ustawy podatkowej określającego warunki przyznania preferencji (np. zwolnienia podmiotowego lub przedmiotowego, wyłączenia z podstawy opodatkowania, odliczenia od przychodu, dochodu lub podatku), to skutki podatkowe będą określane na podstawie stanu prawnego, jaki zaistniałby, gdyby dany przepis ustawy podatkowej nie miał zastosowania.
Skutek tych zmian będzie taki, że urzędy będą mogły zastosować klauzulę przeciwko unikaniu opodatkowania, gdy podmiot mając kilku sposobów osiągnięcia zakładanych efektów ekonomicznych, zdecyduje się na taki, który będzie podatkowo bardziej korzystny niż pozostałe.
Wykreślenie progu korzyści podatkowej
Kolejną zmianą, która zaostrzy warunki stosowania przepisów przeciwko unikaniu opodatkowania jest wykreślenie jednego z warunków, gdy klauzula nie była stosowana. Jeszcze do końca 2018 roku będzie istniał przepis, zgodnie z którym klauzuli nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa lub suma korzyści podatkowych osiągniętych przez podmiot z tytułu czynności nie przekracza w okresie rozliczeniowym 100 tys. zł, a w przypadku podatków, które nie są rozliczane okresowo – jeżeli korzyść podatkowa z tytułu czynności nie przekracza 100 tys. zł. Od 2019 roku ta regulacja zniknie, a to oznacza, że organ podatkowy nie będzie już ograniczony żadnym limitem w stosowaniu klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania.
art. 3 pkt 23 i pkt 24 lit. a ustawy z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (skierowana do podpisu prezydenta)
art. 119a § 1 i 6, art. 119b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz.U. z 2018 r. poz. 800 z późn. zm.).
Bogdan Świąder | Doradca Podatkowy Grupa Prawna Togatus
