Na wstępie wskazać należy, iż fakt uzyskania przez każdego pracownika mandatu radnego gminy zasadniczo nie wpływa na możliwość wykonywania przez niego pracy
w ramach łączącego go z pracodawcą stosunku pracy. Jednakże wskazana zasada nie jest bezwzględnie obowiązująca i podlega ograniczeniem ustawowym wynikającym
w szczególności z ustawy z dnia 08 marca 1990 r. o samorządzie gminnym.
Zgodnie z art. 24b ust. 1 ww. ustawy, osoba wybrana na radnego nie może wykonywać pracy w ramach stosunku pracy w urzędzie gminy, w której uzyskała mandat, oraz wykonywać funkcji kierownika lub jego zastępcy w jednostce organizacyjnej tej gminy. Przed przystąpieniem do wykonywania mandatu osoba ta obowiązana jest złożyć wniosek o urlop bezpłatny w terminie 7 dni od dnia ogłoszenia wyników wyborów przez właściwy organ wyborczy. Natomiast po myśli ust. 2 wskazanego artykułu radny, o którym mowa powyżej otrzymuje urlop bezpłatny na okres sprawowania mandatu oraz 3 miesięcy po jego wygaśnięciu.
Z powyższego przepisu jednoznacznie wynika, iż osoba będąca pracownikiem urzędu gminy, w której uzyskała mandat, jak również kierownik jednostki organizacyjnej gminy
w sytuacji wybrania jego osoby na radnego nie mogą świadczyć dotychczasowej pracy. Wskazana regulacja niewątpliwie będzie miała zastosowanie również do dyrektorów szkół podstawowych, ponieważ w tym przypadku dyrektor jest kierownikiem jednostki organizacyjnej gminy jaką jest szkoła. Oznacza to, że nie może być jednocześnie radnym i dyrektorem szkoły podlegającej gminie, w której sprawuje mandat. Przed przystąpieniem do wykonywania mandatu dyrektor szkoły musi zatem złożyć wniosek o urlop bezpłatny w terminie 7 dni od dnia ogłoszenia wyników wyborów. Niezłożenie wniosku jest równoznaczne ze zrzeczeniem się mandatu.
Podkreślić należy, iż dyrektor szkoły po złożeniu wniosku o urlop bezpłatny będzie miał możliwość pozostania w szkole w ramach kontynuacji zatrudnienia w szkole. Niemniej jednak co oczywiste nie będzie mógł zajmować stanowiska jej dyrektora, lecz jedynie stanowisko nauczyciela. W tym celu konieczne będzie podjęcie czynności związanych z odwołaniem jego osoby ze stanowiska dyrektora, ponieważ tylko odwołanie z funkcji dyrektora oznacza, iż osoba pełniąca tę funkcje może powrócić na stanowisko pracy zajmowane poprzednio tj. na stanowisko nauczyciela.
Kwestia odwołania ze stanowiska dyrektora szkoła została uregulowana w ustawie
z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe, w której w art. 66 ustawodawca wskazuje,
iż Organ, który powierzył nauczycielowi stanowisko kierownicze w szkole lub placówce:
1) odwołuje nauczyciela ze stanowiska kierowniczego w razie:
- a) złożenia przez nauczyciela rezygnacji, za trzymiesięcznym wypowiedzeniem,
- b) ustalenia negatywnej oceny pracy lub negatywnej oceny wykonywania zadań wymienionych w 57 ust. 2w trybie określonym przepisami w sprawie oceny pracy nauczycieli – bez wypowiedzenia,
- c) złożenia przez organ sprawujący nadzór pedagogiczny wniosku, o którym mowa w 56 ust. 3;
2) w przypadkach szczególnie uzasadnionych, po zasięgnięciu opinii kuratora oświaty, a w przypadku szkoły i placówki artystycznej oraz placówki, o której mowa w art. 2 pkt 8, dla uczniów szkół artystycznych prowadzonej przez jednostkę samorządu terytorialnego – ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, może odwołać nauczyciela ze stanowiska kierowniczego w czasie roku szkolnego bez wypowiedzenia.
- Opinię, o której mowa w ust. 1 pkt 2, wydaje się w terminie 21 dni od dnia otrzymania wystąpienia organu, o którym mowa w ust. 1.
Z przywołanych powyżej podstaw odwołania dyrektora szkoły w niniejszej sprawie będzie miała zastosowanie jedynie okoliczność dotycząca odwołania dyrektora w związku ze złożeniem przez niego rezygnacji. Przy czym należy pamiętać, iż rezygnacja zakończy sprawowanie funkcji dyrektora szkoły przez daną osobę dopiero po upływanie trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia. Do tego czasu dyrektor będzie pozostawał na urlopie bezpłatnym. Po upływie okresu wypowiedzenia dyrektor szkoły będzie miał prawo do powrotu na poprzednio zajmowane stanowisko nauczyciela. Co w konsekwencji będzie oznaczało możliwość świadczenia przez niego pracy w charakterze nauczyciela.
Wskazana rezygnacja powinna zostać złożona przed złożeniem wniosku o udzielenie urlopu bezpłatnego, o którym mowa w ww. art. 24 b ustawy o samorządzie gminnym.
Paweł Sobczak | Radca Prawny Togatus